Difference between revisions of "Escal"

Το παρόν κεφάλαιο (Escal) ΔΕΝ έχει ακόμη ολοκληρωθεί και πολύ πιθανόν να περιέχει πληροφορίες και οδηγίες ΠΟΥ ΝΑ ΜΗΝ ΕΙΝΑΙ ΑΚΡΙΒΕΙΣ!. Σε μια αναρριχητική διαδρομή βράχου επιλέγουμε την όδευση αποφεύγοντας σαθρά τμήματα, νεροσυρμές ή άλλα επικίνδυνα τμήματα. Σε μια σπηλιά είμαστε υποχρεωμένοι συχνά να κινούμαστε σε αυτά ακριβώς τα τμήματα γιατί είναι και τα μοναδικά. Άρα η προώθηση μας κάθετα ή αρνητικά, σε «βράχια» με ελάχιστα ή ανύπαρκτα κρατήματα, βρεμένα και λασπωμένα, φορώντας γαλότσες δεν είναι και τόσο εύκολος στόχος. Σε αυτήν την περίπτωση δεν χρησιμοποιούμε μόνο το φυσικό ανάγλυφο του βράχου (όπως κάνουμε στη ελεύθερη) αναρρίχηση και τις φυσικές ή τεχνητές ασφάλειες μόνο για την ασφάλιση μας αλλά πιανόμαστε από τις ασφάλειες, τις πατάμε και τις χρησιμοποιούμε με τον πλέον προσιτό τρόπο και για την προώθηση μας. Το κράτημα από ένα σετάκι που κρέμεται σε μια ασφάλεια και η ξεκούραση σε αυτό είναι η πιο απλή μορφή τεχνητής αναρρίχησης.

Πριν όμως προχωρήσουμε σε κάποιες βασικές τεχνικές να διευκρινίσουμε πως η τεχνητή αναρρίχηση έχει να κάνει με την προώθηση μας και μόνο και όχι με την ασφάλιση μας, για την οποία ισχύουν ΟΛΑ αυτά που αναφέρονται στην [ελεύθερη αναρρίχηση].

Η τεχνητή αναρρίχηση είναι ο παράδεισος της πατέντας. Εδώ αναφέρουμε μερικές μεθόδους που χρησιμοποιούνται συχνότερα. Φυσικά τίποτε δεν αποκλείει κάποιος άλλος να «βολευτεί» κάποια άλλη μέθοδο ή ακόμη και να βρει κάποια καινούρια.

Ξεκινάμε το σκαρφάλωμα και μόλις φτάσουμε σε ένα σημείο του βράχου που δεν μπορούμε να σκαρφαλώσουμε ελεύθερα, αρχίζουμε την τεχνητή αναρρίχηση.

Τρόπος 1: Βάζουμε μια πλακέτα όσο ψηλότερα μπορούμε. Προτιμούμε τις ίσιες πλακέτες (Coudee), γιατί απομακρύνουν το καραμπίνερ από τον βράχο και έτσι διευκολύνονται οι χειρισμοί και το πέρασμα άλλων υλικών σε αυτό. Περνάμε το σκοινί, με το οποίο ασφαλιζόμαστε, στο καραμπίνερ της πλακέτας. Περνάμε ένα fifi, από το οποίο έχουμε περάσει μια σκαλίτσα, στη πλακέτα. Πατάμε στη σκαλίτσα και ανεβαίνουμε όσο ψηλότερα μπορούμε. Για καλύτερη ισορροπία, περνάμε την μακριά λανιέρα στο καραμπίνερ της πλακέτας. Αυτό μας επιτρέπει να σταθούμε στο πιο ψηλό πάτημα της σκαλίτσας γιατί η μακριά λανιέρα μας κρατάει από το να πέσουμε πίσω. Βάζουμε χειροκίνητα (λέμε τώρα…) ή με τρυπάνι το επόμενο βύσμα με την πλακέτα όσο πιο ψηλά μπορούμε (τρυπάνι με τη μπαταρία στη ζώνη: θα το λατρέψετε ειδικά εδώ…). Περνάμε το σκοινί μας και στην παραπάνω πλακέτα. Βάζουμε την επόμενη σκαλίτσα. Προωθούμαστε. Τραβάμε την προηγούμενη σκαλίτσα μας από το κορδονάκι της και συνεχίζουμε. Επειδή η σκαλίτσα και το σχοινί ασφάλισης (δυναμικό) περνάνε στο ίδιο καραμπίνερ, κάποιες φορές μπορεί να μπερδεύονται. Σε αυτήν την περίπτωση μπορούμε να βάλουμε ένα σετάκι, όπου στο πάνω καραμπίνερ περνάμε την σκαλίτσα και στο κάτω το σχοινί. Το πρόβλημα αυτής της μεθόδου είναι οτι είναι πιο κουραστική, αλλά το πλεονέκτημά της είναι ότι προωθούμαστε στην καλύτερη περίπτωση 1,5 με 2 μέτρα (ανάλογα το ύψος του σπηλαιολόγου).

Τρόπος 2: Δεν «χρειαζόμαστε» σκαλίτσες αλλά ένα στατικό σκοινάκι τριών – τεσσάρων, περίπου, μέτρων. Στην κάθε άκρη κάνουμε έναν διπλό ημίδεσμο αφού πρώτα το έχουμε περάσει σε δύο πλακέτες coudee. Βάζουμε πάλι το βύσμα όσο ψηλότερα μπορούμε. Περνάμε τη πρώτη πλακέτα με το σκοινί. Τοποθετούμε τα φρένα ανάβασης (φρένο χειρός και φρένο στήθους) στο σκοινί. Ανεβαίνουμε μέχρι τη πλακέτα. Μπορούμε να βγάλουμε το φρένο χειρός και να το περάσουμε με το καραμπίνερ του στο καραμπίνερ της πλακέτας. Έτσι κερδίζουμε περίπου 15 εκατοστά σε ύψος, όσο έπιανε και το φρένο χειρός. Τοποθετούμε το επόμενο βύσμα. Πλακέτα με την άλλη άκρη. Περνάμε με τα φρένα μας στο άλλο σκοινί. Ξεβιδώνουμε και παίρνουμε μαζί την άλλη πλακέτα. Προώθηση. Και τα λοιπά και τα λοιπά. Αυτή η μέθοδος είναι πιο ξεκούραστη από την προηγούμενη, γιατί το βάρος του σπηλαιολόγου είναι συνεχώς στα φρένα του.

Ιδιαίτερη προσοχή στην ασφάλιση μας. Ανά ορισμένα μέτρα αντικαθιστούμε τις πλακέτες «προώθησης» με πλακέτες «ασφάλισης» γωνιακές, μονές ή διπλές ισοσταθμισμένες. Το πλεονέκτημα αυτής της μεθόδου είναι η απλότητα της και η «κατασκευή» των απαραίτητων υλικών με μέσα που διαθέτουμε μαζί μας. Σε μια αποστολή κόβουμε (στη χειρότερη περίπτωση) ένα τετράμετρο σκοινάκι, ενώ στη σπηλαιοδιάσωση παίρνουμε δύο κομμάτια σκοινί από αυτά που χρησιμοποιούμε για ισοσταθμισμένα.

Κόλπο Το πρόβλημα με την παραπάνω μέθοδο είναι ότι στη καλύτερη περίπτωση προωθούμαστε περίπου μόνο ένα μέτρο τη φορά. Αυτό σημαίνει πως εάν θέλουμε να καλύψουμε μια υψομετρική διαφορά 20 περίπου μέτρων χρειαζόμαστε περίπου 25 τρύπες 8 χιλ. (είκοσι για την προώθηση μας, τέσσερις περίπου διπλές ασφάλειες ανά τέσσερα μέτρα συν μία διπλή ασφάλεια για το αρμάτωμα). Οπότε (ιδανικά…) έχουμε (με τρυπάνι KRESS) την πλήρη εκφόρτιση μιας μπαταρίας 3 Αh για την ανάβαση 20 μόλις μέτρων (ΕΑΝ τα 3 Ah μας βγάζουν 25 τρύπες …). Η κατάσταση βελτιώνεται (κάπως) εάν χρησιμοποιήσουμε για την προώθηση μας και ΜΟΝΟ βύσματα 6 χιλ. τα οποία καταναλώνουν λιγότερη μπαταρία τρυπανιού για να τοποθετηθούν. Φυσικά αυξάνουμε και τον κίνδυνο αστοχίας. Τα 6αρια είναι και πιο οικολογικά αφού όταν τελειώσουμε με μια σφυριά, πάει το μέταλλο που περισσεύει. Είναι πιο φτηνά αλλά και πιο επικύνδινα. Διαλέγουμε και παίρνουμε.

Τρόπος 3: Υπάρχει και ο τρόπος που συνδυάζει και τις δυο παραπάνω μεθόδους. Σε γενικές γραμμές είναι οτι χρησιμοποιούμε τις σκαλίτσες για φτάσουμε ψηλά να βάλουμε την επόμενη ασφάλεια, αλλά χρησιμοποιούμε και το τετράμετρο σχοινάκι για να προωθηθούμε μέχρι την ασφάλεια που βάλαμε. Όταν φτάσουμε στην ασφάλεια, χρησιμοποιούμε την σκαλίτσα για να ανέβουμε ψηλότερα και να βάλουμε το επόμενο βύσμα. Έτσι η προώθηση είναι μεγαλύτερη αλλά και πιο ξεκούραστη.

Κόλπο: οι πλακέτες key hole βολεύουν εάν χρησιμοποιούνται με σκαλίτσες. Αυτό συμβαίνει επειδή πρώτα βάζουμε το βύσμα και χωρίς να ξεβιδώσουμε (και μετά να βιδώσουμε) το παξιμάδι του, βάζουμε την πλακέτα οπότε σε οριακές κινήσεις είμαστε (σχετικά) άνετα. Υπάρχουν και πλακέτες key hole με δύο τρύπες που θα βόλευαν (τρελά) αφού θα μπορούσαμε να τις χρησιμοποιούσαμε με τα σκοινάκια. Δυστυχώς δεν τις έχω πετύχει πουθενά. Μπορούμε να κατασκευάσουμε όμως: με την βοήθεια ενός τρυπανιού ανοίγουμε πρώτα την «μεγάλη» τρύπα τόσο ώστε να περνάει το παξιμάδι και εν συνεχεία κάνουμε κι από πάνω μία τρύπα έξι ή οκτώ χιλιοστών.

Κόλπο: Για την εξοικονόμηση βυσμάτων και ενέργιας στην μπαταρία του τρυπανιού μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε [γάντζους (skyhooks)]. Εκμεταλευόμαστε μικρές φλύδες (flakes), μικρές τρύπες και ότι άλλο μπορεί να πιάσει ο γάντζος και κρεμόμαστε από αυτόν. ΑΛΛΑ η χρήση γάντζων προυποθέτει σωστή και σίγουρη τοποθέτηση του γάντζου και να δεχτούμε το γεγονός ότι οι πιθανότητες μιας πτώσης πολλαπλασιάζονται κατά πολύ, πράγμα που δεν είναι καθόλου ευχάριστο φορώντας μια σπηλαιολογική ζώνη και τόσα υλικά που θα κρέμονται πάνω μας. Η μετάβιβαση του βάρους μας στον γάντζο πρέπει να είναι πολύ ομαλή και σταδιακή, έτσι μειώνουμε τις πιθανότητες να φύγει από την θέση του μόλις πάρει βάρος. Καλό είναι να είμαστε ασφαλισμένοι,χωρίς να διακυνδινεύουμε να πέσουμε, μέχρι να πάρει τελείως το βάρος μας ο γάντζος. Ακόμη, δεν περνάμε ποτέ το σχοινί ασφάλισης σε έναν γάντζο γιατί δεν προσφέρει καμία ασφάλεια. Η χρήση του είναι αποκλειστικά για προώθηση.

Τρόπος 4: Χρειάζεται πολύ (μα πάρα πολύ όμως) προσοχή, ευελιξία και επίγνωση του κινδύνου. Με την χρήση του κρουστικού τρυπανιού κάνουμε μια τρύπα στον βράχο με θετική κλίση, δηλάδη η μύτη του τρυπανιού να έχει διεύθυνση προς τα κάτω περίπου 45 μοίρες. Βάζουμε σε αυτήν ένα [βιομηχανικό βύσμα] με την μεριά του σπειρώματος και αφού έχουμε περιστρέψει την πλακέτα κατα 180 μοίρες (να την βλέπουμε κανονικά). Δηλαδή μέσα στην τρύπα θα μπεί το σπείρωμα του βύσματος και το μέρος που εκτονώνεται βρίσκετε προς τα έξω. Το παξιμάξι του βύσματος το πηγαίνουμε όσο πιο κάτω γίνεται, ώστε να μπεί στην τρύπα όσο περισσότερο μέρος του βύσματος γίνεται, και η πλακέτα θα μπεί πίσω του. Αφού τα τοποθετήσουμε προωθούμαστε προς τα πάνω με οποίο τρόπο θέλουμε και συνεχίζουμε με τον ίδιο τρόπο την προώθησή μας. Είναι ξεκάθαρο οτι με τον τρόπο αυτό δεν ασφαλιζόμαστε στα βύσματα που μπαίνουν ανάποδα από το κανονικό και για αυτόν τον λόγο πρέπει κάθε 2 μέτρα περίπου να βάζουμε ένα 10άρι βύσμα ή δυο 8άρια ισοσταθμισμένα και να πέρνάμε σε αυτά το σχοινί ασφάλισης. Με αυτήν την τεχνική κάνουμε οικονομία σε βύσματα, πλακέτες και στην μπαταρία του τρυπανιού. Όμως τα ενδιάμεσα βύσματα είναι ευκολό να βγούν αν δεν υπάρχει προσοχή καί μεθοδικότητα.

Τρόπος 5: (by Ανδρέα Χριστοδούλου) Βγάζουμε τόσο στατικό σκοινί όσο υπολογίζουμε ότι θα χρειαστούμε για την διαδρομή συν 30% για κόμπους. Τοποθετούμε βύσμα όσο ψηλότερα από μας γίνεται. Περνάμε πλακέτα. Ασφαλίζουμε το στατικό σκοινί με ψαλιδιά. Όταν βρισκόμαστε στο ίδιο ύψος με την πλακέτα περνάμε το δυναμικό σκοινί. Ανεβαίνουμε μέχρι το βύσμα. Επόμενο βύσμα. Πλακέτα. Στατικό σκοινί με ψαλιδιά. Προώθηση. Δυναμικό σκοινί στη πλακέτα. Κλπ Κλπ. Πλεονεκτήματα: δεν χρειαζόμαστε υλικά που δεν έχουμε, εκτός από το δυναμικό σκοινί, ούτε καν «σκοινάκι». Συνεχής ασφάλεια. Μειονεκτήματα. Πολλές πλακέτες – καραμπίνερ…

Τι θα γινόταν τώρα εάν μπορούσαμε να προωθούμαστε όχι ένα μέτρο τη φορά, αλλά ενάμιση ή δύο μέτρα (σχεδόν) τη φορά; Αυτό το πετυχαίνουμε με τη μπάρα ή τη πλατφόρμα. Οι μέθοδοι αυτοί έχουν το μεγάλο μειονέκτημα των εξειδικευμένων υλικών που πρέπει να μεταφέρουμε μαζί μας.

Μέθοδος Raumer bar. Δεν είναι ανάγκη να αγοραστεί: την φτιάχνουμε και μόνοι μας. Μειονέκτημα ότι πρέπει να μεταφέρεται μέσα στα υλικά μας.

Μέθοδος «πλατφόρμα αράχνης» ή κοινώς αράχνη. Και δεν μπορούμε να τη φτιάξουμε (εύκολα) και πρέπει να την κουβαλάμε. Ωστόσο κάθε «τρύπα» μας βγάζει 1,5 με 2 μέτρα…

Μια σημείωση: γενικά περνάμε το σκοινί ασφαλείας, όταν βρισκόμαστε στο ΙΔΙΟ ΥΨΟΣ με την πλακέτα ή το ισοσταθμισμένο. Η τεχνική του να προτοποθετούμε το σκοινί αν και καλή στην αναρρίχηση εδώ να αποφεύγεται αφού απλά αυξάνει το ύψος της πτώσης.