Clothing
Το παρόν κεφάλαιο (Clothing) έχει ελεγχθεί από τους συγγραφείς και θεωρείται ολοκληρωμένo. Συμπεριλαμβάνεται στην έκδοση 0.81 Μάϊος 2007 του "Ανοικτό Σπηλαιολογικό Εγχειρίδιο".
Contents
Ένδυση - υπόδυση - φωτισμός κλπ
Σπηλαιολογικό Κράνος
Το σπηλαιολογικό κράνος είναι το πλέον απαραίτητο σπηλαιολογικό υλικό. Αποτελείται από ένα προστατευτικό κέλυφος από πλαστικό συνήθως υλικό ή ανθρακονήματα το οποίο εφαρμόζει στο κεφάλι με ειδικούς άνετους ιμάντες χωρίς να εμποδίζει τον σωστό αερισμό. Χρησιμοποιείται τόσο σε οριζόντια όσο και σε κατακόρυφα σπήλαια. Πάνω σε αυτό προσαρμόζονται τα φωτιστικά, ενώ χρησιμεύει και σαν "αποθήκη υλικών έκτακτης ανάγκης" καθώς μέσα εκεί τοποθετείται η αλουμινοκουβέρτα (για την αντιμετώπιση της υποθερμίας), κορδονέτα ή ιμάντες (χρήσιμα π.χ. σε περίπτωση απώλειας φρένων) κ.α. Να αποφεύγεται αυστηρά η τοποθέτηση, μέσα στο κράνος, υλικών που μπορεί να μας τραυματίσουν!
Διακρίνονται σε δύο είδη:
- Τα ορειβατικά / σπηλαιολογικά. Πρόκειται για πιστοποιημένα υλικά από την UIAA και όλα φέρουν πιστοποίηση CE. Tα πλεονεκτήματα τους είναι πολλά: είναι ελαφριά, σταθερά, βολικά και ιδιαίτερα ανθεκτικά. Οι τιμές τους είναι από ιδιαίτερα προσιτές έως πολύ υψηλές ανάλογα με τις προδιαγραφές και την κατασκευάστρια εταιρεία. Είναι τα ιδανικά υλικά για κάθε μορφής σπήλαιο οριζόντιο ή κατακόρυφο.
- Τα εργατικά: Μπορεί να φέρουν πιστοποίηση CE (μπορεί όμως και όχι) αλλά σίγουρα δεν φέρουν πιστοποίηση UIAA. Έχουν πολλά μειονεκτήματα σε σχέση με τα ορειβατικά/σπηλαιολογικά, όπως π.χ. είναι βαρύτερα, όχι τόσο σταθερά και βολικά και λιγότερο ανθεκτικά. Πλεονέκτημα τους το ότι είναι πολύ φθηνά. Ενδείκνυνται μόνο για οριζόντια σπήλαια.
Και για τους δύο πιο πάνω τύπους ισχύουν τα εξής:
- Σε κάθε περίπτωση που προσαρμόσουμε μόνοι μας σταθερά φωτιστικά στο κράνος, πρέπει να δίνουμε ιδιαίτερη προσοχή στις βίδες ώστε η κατεύθυνση τοποθέτησής τους να είναι από μέσα προς τα έξω.
- Τα κράνη, όπως όλα τα συνθετικά υλικά, έχουν ημερομηνία λήξεως. Ενημερωθείτε από τον προμηθευτή/κατασκευαστή ανά περίπτωση για την ημερομηνία αυτήν και πάψτε να το χρησιμοποιείται μετά την ημερομηνία αυτή.
- Σε περιπτώσεις μεγάλης φθοράς στο κέλυφος ή σε περίπτωση ισχυρού shock τα κράνη θα πρέπει να ελέγχονται προσεκτικά και εάν διαπιστωθεί βλάβη να γίνεται άμεση αντικατάστασή τους.
Τα κράνη πιστοποιούνται με βάση το πρότυπο EN-12492 (UIAA-106) το οποίο συνοπτικά προβλέπει ότι το κράνος πρέπει να αντέχει τουλάχιστον 1) σε χτύπημα αντικειμένου με βάρος 5 κιλά το οποίο προσκρούει από απόσταση 2m κάθετα στο πάνω τμήμα του κράνους, 2) σε χτύπημα αντικειμένου με βάρος 5 κιλά το οποίο προσκρούει από απόσταση 50 εκατοστών υπό γωνία σε πλαϊνό τμήμα του κράνους καθώς και 3) αντοχή σε αιχμηρό αντικείμενο βάρους 1.5 κιλών από απόσταση ενός μέτρου (1 m)
Φωτιστικά
O φωτισμός πρέπει πάντοτε να προέρχεται από δύο τουλάχιστον ανεξάρτητες πηγές φωτός. Είναι το ίδιο σημαντικός με το κράνος και το ίδιο αναπόσπαστα συνδεδεμένος με την σπηλαιολογική πρακτική. Θα πρέπει να συνοδεύεται από ανταλλακτικά και εφεδρικά αναλώσιμα (π.χ. εάν πρόκειται για φωτιστικό LED να συνοδεύεται από ανταλλακτικές μπαταρίες). Συνήθως έχουμε μία κύρια πηγή φωτισμού και μια εφεδρική (δευτερεύουσα). Μέχρι πρότινος, κύρια πηγή φωτισμού ήταν το φωτιστικό ασετυλίνης με δευτερεύουσα πηγή κάποιο ηλεκτρικό φωτιστικό (φακός με μπαταρίες κατά προτίμηση με λαμπτήρες LED οι οποίοι εξασφαλίζουν πολλαπλάσια αυτονομία). Η τεχνολογία των LED εξελίσσεται συνεχώς και έχει ήδη σήμερα σε μεγάλο βαθμό αντικαταστήσει ακόμη και τα φωτιστικά ασετυλίνης (σε ρόλο κύριας πηγής) μιας και έχουν σαφή πλεονεκτήματα (μειωμένο βάρος, είναι πιο φιλικά προς το περιβάλλον του σπηλαίου καθότι δεν ρυπαίνουν κτλ)
Ι. Φωτιστικά μπαταρίας.
Χωρίζονται σε δύο υποκατηγορίες: 1.Πυρακτώσεως και 2. LED.
1. Πυρακτώσεως.
-
Πλεονεκτήματα: ελαφριά, αδιάβροχα σε υδατοπτώσεις (καταρράκτες) αλλά ακόμη και σε μικρά βάθη (έως δύο μέτρα) - τουλάχιστον τα πιστοποιημένα για σπηλαιολογία. Φωτίζουν πολύ καλά ως δέσμη σε σχετικά μακρινές έως πολύ μακρινές αποστάσεις (π.χ. το αλογόνου του DUO της PETZL). Είναι "καθαρά" σε σχέση με την ασετυλίνη.
-
Μειονεκτήματα: Έχουν ανάγκη για πολλές μπαταρίες σε μεγάλα σπήλαια καθώς τις καταναλώνουν πολύ σύντομα. Αυτό συνεπάγεται ότι δεν είναι και τόσο φιλικά προς το περιβάλλον, ειδικά εαν τα συγκρίνουμε με τα LED. Απαραίτητο το δεύτερο ή και τρίτο φωτιστικό μπαταρίας. Δεν μπορείς να κατασκευάσεις HOT POINT (ζεστό σημείο).
2. LED. Μια ειδική κατηγορία είναι οι φακοί LED που έχουν αυτονομία που ποικίλει από 150 μέχρι και 300 ώρες! Δεν φωτίζουν καλά μακριά σε δέσμη, φωτίζουν όμως αρκετά καλά κοντά. Πλην της ανάγκης για πολλές μπαταρίες, έχουν τα ίδια μειονεκτήματα με τα φωτιστικά που διαθέτουν λαμπτήρες πυρακτώσεως.
Το πλεονέκτημα των LED σε σχέση με τους φακούς πυρακτώσεως είναι ότι ο λαμπτήρας στους δεύτερους, επειδή θερμαίνεται, καταναλώνει το 90% της ενέργειας για πυράκτωση και μόνο με το 10% της ενέργειας παράγεται φως. Αντίθετα, τα LED χρησιμοποιούν περίπου το 90% της ενέργειας για φωτισμό.
Υπάρχουν και φακοί που συνδυάζουν τα LED's με λαμπτήρες πυρακτώσεως. Σίγουρα το μέλλον είναι στα LED, τουλάχιστον σε σπήλαια που δεν απαιτούν ασετυλίνη (ολιγόωρες επισκέψεις, υψηλές θερμοκρασίες κλπ). Αξίζει να σημειωθεί ότι ένας μεγάλος αριθμός σπηλαιολόγων σήμερα έχει αποκλειστικά πηγές φωτός LED και καθόλου ασετυλίνη, ενώ στο διαδίκτυο υπάρχουν πολλά σχέδια για ιδιοκατασκευές με πολύ περισσότερο φως από τα LED του εμπορίου (με περισσότερα φωτιστικά στοιχεία).
ΙΙ. Φωτιστικά ασετυλίνης.
Πλεονεκτήματα:
- Οικονομική στην χρήση.
- Ανθεκτικό.
- Φωτίζει άριστα και με πολύ μεγάλο εύρος (>180 μοίρες) σε μικρές / μεσαίες αποστάσεις.
- Παράγει θερμότητα (η αντίδραση είναι εξώθερμη) όποτε μπορούμε να ζεσταθούμε και να κατασκευάσουμε ένα "ζεστό σημείο".
Μειονεκτήματα:
- Όχι ιδιαίτερα ελαφρύ ειδικά εαν συμπεριλάβουμε και το βάρος από τις πέτρες
- Συχνά ατελής καύση.
- Γενικά, "δεν της αρέσει" το νερό π.χ. σβήνει σε σπήλαια με καταρράκτες.
- Εάν δεν χρησιμοποιηθεί σωστά μπορεί να ρυπάνει το σπήλαιο (υπολείματα της καύσης)
- Γίνεται ανθυγιεινό σε σπήλαια με μικρούς χώρους ή/και κακό αερισμό.
- Κίνδυνοι για εγκαύματα και εκρήξεις.
- Ανάγκη για στεγανά δοχεία στα οποία θα μεταφέρουμε τις πέτρες ασετυλίνης με τις οποίες θα ξαναγεμίσουμε την «φιάλη» (δοχείο).
- Ανάγκη να μεταφέρονται τα υπολείμματα της καύσης έξω από την σπηλιά.
- Σαν υλικό είναι σχετικά ακριβό στην απόκτηση του.
Ένδυση
Το σπηλαιολογικό ντύσιμο οφείλει να μας προστατεύει από την υποθερμία (να μας κρατάει δηλαδή στεγνούς και ζεστούς), από την επαφή με τα κρύα τοιχώματα, από γδαρσίματα και αμυχές καθώς σερνόμαστε σε στενά περάσματα ή τριβόμαστε στα τοιχώματα του σπηλαίου. Η επιλογή του πρέπει να γίνεται πολύ προσεκτικά αναλογα με την φύση της αποστολής.
Ι. (Θερμο)Εσώρουχα
ΙΙ. Σπηλαιολογική φόρμα
ΙΙΙ. Κάλτσες
Μάλλινες ή συνθετικές από καλά ορειβατικά καταστήματα που να προστατεύουν τα πόδια από το κρύο. Συχνά δύο ζευγάρια κάλτσες είναι καλύτερες από ένα αφού σταθεροποιείται καλύτερα το πόδι μας μέσα στη γαλότσα. Για σπήλαια με πολλά νερά όπου περιμένουμε ότι θα βραχούν οπωσδήποτε τα πόδια μας, τότε τα καλτσάκια NEOPRENE είναι μια καλή λύση. Κάποιοι σπηλαιολόγοι τα χρησιμοποιούν ανεξαρτήτως σπηλαίου αφού μέσα από τη γαλότσα ο ιδρώτας που εκρίνεται θα μουσκέψει κάθε ύφασμα ενώ από την άλλη βελτιώνουν την αίσθηση άνεσης στο περπάτημα.
ΙV. Γάντια
Άλλοι τα μισούν, άλλοι δεν μπορούν χωρίς αυτά. Υπάρχουν φτηνά βαμβακερά, αθλητικά χωρίς δάκτυλα, δερμάτινα εργατικά ή εξειδικευμένα αδιάβροχα σπηλαιολογικά! Όλα όμως θυσιάζουν στον βωμό της προστασίας των χεριών από κοψίματα, χτυπήματα, νερά, κρύο κτλ την αφή, το κράτημα και την ευκαμψία των δακτύλων. Γενικά αναλόγως με το σπήλαιο επιλέγουμε το είδος γαντιού που θα χρησιμοποιήσουμε (αν χρησιμοποιήσουμε). Μας αρέσουν ή όχι τα γάντια όμως πρέπει να χρησιμοποιούνται σε μεγάλες παραμονές ή/και σε κρύα σπήλαια ή τουλάχιστον να είναι διαθέσιμα!
Προστατευτικός εξοπλισμός
Όπως αναφέραμε και πιο πάνω, η σπηλαιολογία είναι μια δραστηριότητα που ασκείται με ολόκληρο το σώμα μας... Θα συρθούμε, θα ταλαιπωρηθούμε στα στενώματα, θα χρησιμοποιήσουμε γόνατα και αγκώνες για προώθηση και στήριξη. Αυτό σημαίνει μεγάλη ταλαιπωρία για τις κλειδώσεις μας. Για την προστασία τους χρησιμοποιούμε επιγονατίδες και επιαγκωνίδες. Υπάρχουν σε διάφορα είδη: αθλητικές (που είναι άνετες και δεν μας περιορίζουν στην κίνηση αλλά δεν μας προστατεύουν και τόσο πολύ, ενώ αν βραχούν θα στεγνώσουν ...μεθαύριο), neoprene (άνετες, δεν μας περιορίζουν στην κίνηση, στεγνώνουν γρήγορα, αλλά ...ευαίσθητες), εργατικές - για ανθρώπους που εργάζονται γονατιστοί - ή για τους εραστές των skateboards (μας προσφέρουν ιδανική προστασία αλλά μας περιορίζουν στην κίνηση, είναι δύσχρηστες, δεν στεγνώνουν γρήγορα). Γενικά: διαλέγουμε ανάλογα με τις επιθυμίες και τις ανάγκες μας. Οι επιαγκωνίδες επιλέγονται με τις ίδιες προϋποθέσεις, με την υποσημείωση ότι οι περισσότεροι σπηλαιολόγοι δεν τις χρησιμοποιούν.
Υπόδηση
Ατομικό φαρμακείο
Ο κάθε σπηλαιολόγος ή ομάδα σπηλαιολόγων που δραστηριοποιείται ως σύνολο σε ένα σπήλαιο, πρέπει να μπορεί να αντιμετωπίζει ένα μικρό ατύχημα κατά μόνας καθώς και την υποθερμία. Αυτό εξασφαλίζεται με ένα άρτια εξοπλισμένο φαρμακείο καθώς και τις απαραίτητες γνώσεις για τη ορθή χρήση του. Περισσότερες πληροφορίες για το θέμα αυτό εδώ [[1]]
Αλουμινοκουβέρτα
Από τα πλέον απαραίτητα τμήματα του ατομικού εξοπλισμού. Αποτελείται από φύλλο πλαστικού με επίστρωση αλουμινίου. Αντανακλά το 98% μέρος της υπέρυθρης ακτινοβολίας που εκπέμπει το ανθρώπινο σώμα, περιορίζοντας έτσι σημαντικά τις απώλειες θερμότητας. Την τοποθετούμε πάντα εσωτερικά στο κράνος μας και φροντίζουμε να την διατηρούμε σε καλή και στεγνή κατάσταση. Συνήθως όταν χρησιμοποιηθεί, έστω και για μία φορά, είναι αρκετά δύσκολο να την συσκευάσουμε ώστε να επαναχρησιμοποιηθεί. Παράλληλα, εάν θέλουμε, μπορούμε να μεταφέρουμε στο ατομικό ή ομαδικό φαρμακείο μια ενισχυμένη αλουμινοκουβέρτα που μπορεί να χρησιμοποιηθεί πολλές φορές. Πληροφορίες για τη χρήση της αλουμινοκουβέρτας εδώ.
Εαν δεν έχουμε φωτιστικό ασετυλίνης, συμπληρωματικό υλικό (στο σπηλαιολογικό μας σάκκο όμως) της αλουμινοκουβέρτας είναι τρία - τέσσερα κεράκια ρεσώ και ένας αναπτήρας που να φυλάσσεται σε στεγανό δοχείο (μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε στεγανό δοχείο από δισκία φαρμάκων (π.χ. αναβράζοντες ασπιρίνες). Τα ρεσώ ακόμη κι αν βραχούν ανάβουν μόλις στεγνώσουν. Έτσι μπορούμε να τοποθετήσουμε ένα ρεσώ ή την ασετυλίνη κοντά στο σώμα μας και κάτω από την αλουμινοκουβέρτα ώστε να παραμείνουμε ζεστοί για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα. Με αυτό τον τρόπο μπορούμε σε μεγάλο βαθμό να στεγνώσουμε και τα ρούχα μας.
Ρολόι
Yπόλοιπα υλικά
