Advanced rigging
Το παρόν κεφάλαιο (Advanced rigging) ΔΕΝ έχει ακόμη ολοκληρωθεί και πολύ πιθανόν να περιέχει πληροφορίες και οδηγίες ΠΟΥ ΝΑ ΜΗΝ ΕΙΝΑΙ ΑΚΡΙΒΕΙΣ!.
Contents
"Προχωρημένες" τεχνικές
Πολύσπαστα
Υπάρχει μια τεχνική η οποία χρησιμοποιείτε κατά κόρον στη σπηλαιολογία: αυτή είναι η τεχνική του πολύσπαστου. Είναι απαραίτητο όχι απλά να την καταλάβουμε αλλά να την κατανοήσουμε αφού αποτελεί τη βάση για άλλες τεχνικές, όπως οι τραβέρσες, η ανέλκυση βαριών φορτίων ή η διάσωση. Η όλη θεωρία βασίζεται στην αρχή του "πολύσπαστου". Μια μικρή θεωρητική προσέγγιση του θέματος αυτού μπορείτε να βρείτε εδώ, δυστυχώς στα αγγλικά...
Επί του πρακτέου πώς κατασκευάζουμε ένα πολύσπαστο σε μια σπηλιά;
Πρώτα απ' όλα χρειαζόμαστε μια πολύ καλή δεσιά! Συνήθως οι δυνάμεις που θα ασκηθούν από ένα πολύσπαστο θα είναι είτε πολύ μεγάλες (π.χ. στο τέντωμα μιας τραβέρσας) είτε στην έλξη ενός σπηλαιολόγου (που να αδυνατεί να κινηθεί αυτοδυνάμως) ή ενός φορτίου οι δυνάμεις θα είναι "απότομες", άρα οι δυνάμεις που θα ασκούνται στην "δεσιά" μας θα ξεπερνούν κατά πολύ τις συνηθισμένες τιμές.
Η πιο απλή μορφή πολύσπαστου είναι αυτή στα αριστερά. Για την κατασκευή του χρειαζόμαστε (ιδανικά): δύο τροχαλίες με μεταλλικά ράουλα, δύο φρένα (basic ή φρένα χειρός) και δύο carabiner, οβάλ ή HMS, εκ των οποίων το ένα τουλάχιστον ασφαλείας. Η διάταξη παραπλεύρως μειώνει το βάρος που έλκουμε στο 1/2 ή πολλαπλασιάζει τη δύναμη μας επί 2 (αν χρειαστεί να τεντώσουμε για παράδειγμα ένα σκοινί σε μια τραβέρσα). Στην πραγματικότητα βέβαια οι αποδόσεις του πολύσπαστου είναι κατά τι μικρότερες αφού ένα μέρος από τη δύναμη που καταβάλουμε χάνεται στις τριβές.
Τα υλικά αυτά είναι, όπως ήδη είπαμε "ιδανικά" και δεν είναι καθόλου σίγουρο πως θα τα διαθέτουμε σε μια σπηλιά. Συνυπολογίστε δε πως σε μια τραβέρσα δεν θα πρέπει να την ασφαλίσουμε με φρένα καθότι υπάρχει μεγάλη πιθανότητα τα "δοντάκια" των φρένων να τραυματίσουν το σκοινί. Παρόλα αυτά κάθε υλικό μπορεί να αντικατασταθεί με (σχεδόν) όμοια αποτελέσματα (και λέμε σχεδόν αφού οι τριβές θα είναι λίγο περισσότερες, άρα και τα αποτελέσματα φτωχότερα)
Έτσι η πάνω (στη φωτογραφία μας) τροχαλία με το φρένο μπορεί να αντικατασταθεί από ένα mini traction (αλλά και πάλι δεν θα κάνει για τραβέρσα...), ένα HMS με μισή ψαλιδιά ή ένα καταβατήρα με φρένο. Και το "κινούμενο" φρένο από ένα tibloc, ένα shunt, έναν αυτοσφιγγόμενο με κορδονέττο ή ιμάντα. Και τη δεύτερη τροχαλία από ένα ή περισσότερα carabiner (για να μειώσουμε τις τριβές).
Τυρολέζικη τραβέρσα
Παλαιότερα η τραβέρσα στηνόταν με δύο ανεξάρτητα σκοινιά με τον σπηλαιολόγο να ασφαλίζεται και στα δυο με τις δύο λανιέρες του. Οι σύγχρονες τεχνικές θεωρούν αυτήν την προφύλαξη ως υπερβολική και υπεραρκετό το ένα σκοινί. Αυτό συμβαίνει γιατί το "αδύνατο" σημείο στη συγκεκριμένη διάταξη δεν είναι το σκοινί αλλά οι δυνάμεις που "τραβούν" τις ασφάλειες από το βράχο. Οι οποίες δυνάμεις συνήθως δεν είναι διατμητικές αλλά εφελκυστικές.
Πάντα φυσικά χωρίς να έχει τριβές το σκοινί!!!
Σημαντικό είναι να μπορούμε να χαλαρώσουμε την τραβέρσα και από τις δύο πλευρές: αυτό γίνεται αν την ασφαλίσουμε με μισή ψαλιδιά ή καταβατήρα.
Κεκλιμένη τυρολέζικη (slopping tyrolean)
Η κεκλιμένη τυρολέζικη είναι μια ενδιαφέρουσα τεχνική αφού μας επιτρέπει να παρακάμψουμε υδάτινα κωλύματα ή βάραθρα με υψομετρική διαφορά.
Ουσιαστικά πρόκειται για ένα σκοινί οδηγό και το σκοινί κατάβασης (και ανάβασης). Περισσότερα για την τεχνική χρήσης της μπορείτε να βρείτε [εδώ]. Σημειωτέων πως και σε αυτήν την τεχνική - όπως και στην τυρολέζικη - κάποιος σπηλαιολόγος θα πέσει στο νερό και θα βγει απέναντι για να στηθεί η τραβέρσα, θα κατέβει και θα αναρριχηθεί, θα κάνει εκκρεμές. Κάποιος δηλαδή θα "θυσιαστεί" για τους υπόλοιπους. Συνήθως (όταν πρόκειται για [πολυσύχναστες διαδρομές) εγκαταλείπεται ένα σκοινί ώστε να διευκολύνονται οι μελλοντικοί επισκέπτες - εξερευνητές.
Ιδανικά το αρμάτωμα αποτελείται από δύο ή τρεις ανεξάρτητες ισοσταθμισμένες ασφάλειες. Τις κεκλιμένες με κλίση μεγαλύτερη από 45 μοίρες τείνουμε να τις θεωρούμε τυρολέζικες, οπότε οι τρεις ασφάλειες επιβάλονται. Το σκοινί κατάβασης είναι αποδεκτό να ασφαλίζετε σε μία από τις δύο ή τρεις ασφάλειες καθότι στη κεκλιμένη τυρολέζικη το μεγαλύτερο μέρος του βάρους μας περνά στο σκοινί οδηγό και όχι στο σκοινί κατάβασης. Ακόμη όμω και εάν αυτή η ασφάλεια αστοχήσει το βάρος μας αυτόματα θα περάσει στην άλλη ή άλλες ασφάλειες (αν φυσικά το "σύστημα' μας είναι αυτοκατευθυνόμενο και αυτοεξισούμενο.
Τέλος μην υποτιμάτε την ποιότητα της ασφάλειας στο χαμηλότερο σημείο της slopping. Nαι μεν μπορεί να μην υπάρξει ανεξέλεγκτη πτώση αλλά το χτύπημα στα τοιχώματα ενός πηγαδιού ή καταρράκτη πέρα από εξαιρετικα δυσάρεστη μπορεί να αποδειχτεί και επικίνδυνη.