Karstology
Contents
- 1 Σπηλαιολογία: η επιστήμη των σπηλαίων
- 2 Σπηλαιογένεση
- 2.1 Τύποι σπηλαίων
- 2.2 Σπηλαιολογικά πεδία
- 2.3 Πετρώματα και σπήλαια
- 2.4 Υδρογεωλογία και η σημασιά του υπόγειου νερού
- 2.5 Η χημεία του καρστικού νερού
- 2.6 Καρστικά σπήλαια και τα χαρακτηριστικά τους
- 2.7 Σπηλαιογένεση
- 2.8 Σπηλαιοθέματα
- 2.9 Σπηλαιοκλίμα
- 2.10 Σπήλαια και χρόνος
- 2.11 Γεωλογία και σπήλαια
- 2.12 Χαρτογράφηση και σπήλαια
- 2.13 Βιβλιογραφία
- 2.14 Σχετικοί συνδεσμοι
Σπηλαιολογία: η επιστήμη των σπηλαίων
Σπήλαιο ονομάζουμε ένα φυσικό κενό κάτω από την επιφάνεια της γης το οποίο είναι αρκετά μεγάλο ώστε να δεχθεί ανθρώπους (πιο απλά να χωράει άνθρωπος εντός τους). Η εξερεύνηση των - συνήθως απόλυτα σκοτεινών - σπηλαίων παρέχει μια πρώτης τάξεως ευκαιρία για επαφή με το υπέδαφος. Αυτή η "από πρώτο χέρι" εμπειρία του υπόγειου κόσμου είναι υπεύθυνη για το συναίσθημα της πλήρους εμπειρίας που νοιώθουν τόσο οι εξερευνητές όσο και οι επιστήμονες που μελετούν τα σπήλαια. Πρόκειται εξάλλου για την ίδια ανάγκη για μια "από πρώτο χέρι" εμπειρία που οδήγησε τους ανθρώπους στο φεγγάρι.
Η μελέτη των σπηλαίων είναι η επιστήμη της Σπηλαιολογίας (ο όρος χρησιμοποιείται διεθνώς και προέρχεται από την αρχαία ελληνική λέξη "σπήλαιο"). Η πιο θεμελιώδης άποψη της σπηλαιολογίας είναι η γεωλογία (συμπεριλαμβανομένης της υδρολογίας, χημείας αλλά και μετεωρολογίας (σύγχρονης και πάλαιομετεωρολογίας) και μικροβιολογίας σε κάποιες περιπτώσεις. Βεβαίως, μεγάλη σημασία για την σπηλαιολογία έχουν και πολλές άλλες επιστήμες όπως η βιοσπηλαιολογία (βιολογία), η αρχαιολογία (σε ορισμένες περιπτώσεις) και άλλες. Αξίζει να αναφερθεί ότι τα περισσότερα σπήλαια αποτελούν "Καρστικά" φαινόμενα οπότε η επιστήμη της μελέτης του "Κάρστ" είναι πολύ συγγενής με την σπηλαιολογία αυτήν καθεαυτή. Με τον όρο Καρστ, ονομάζουμε τα τοπία - οικοσυστήματα, (επιφανειακά ή υπόγεια) που προκύπτουν από την αποσάθρωση - διάλυση των πετρωμάτων και κυρίως αυτών που έχουν στρωματώδη δομή.
Αν και τα σπήλαια έχουν διαδραματίσει σπουδαιότατο ρόλο στην ανθρώπινη ιστορία π.χ. παραδείγματα ζωγραφικής σε σπήλαια της Ευρώπης και της Κίνας με ηλικία εως και 30.000 χρονών, η επιστήμη της σπηλαιολογίας διαμορφώνει της θεμελιώδης αρχές της στα μέσα του 20ου αιώνα. Πατέρας της σύγχρονης σπηλαιολογίας θεωρείτε ο Γάλλος Eduard Alfred Martel ο οποίος με τα συγγράμματά του και την έρευνά του στο πεδίο ουσιαστικά θεμελιώνει για πρώτη φορά την σπηλαιολογία σαν επιστήμη λίγο πριν τις αρχές του 20ου αιώνα.
Η αιτία για αυτήν την καθυστέρηση στην εμφάνιση της σπηλαιολογίας αλλά και της αργής προόδου της σε σχέση με άλλες επιστήμες είναι το γεγονός του ότι τα σπήλαια δεν μπορούν να μελετηθούν χωρίς προηγούμενη εξερεύνηση και χαρτογράφηση τους. Έτσι μέχρι να εξερευνηθεί ικανός αριθμός σπηλαίων σε ολόκληρο τον κόσμο δεν μπορούσαν να βγουν σαφή συμπεράσματα για την δομή και την καταγωγή (= σπηλαιογένεση) των σπηλαίων. Πολλοί θεωρούν την σπηλαιολογία περισσότερο ένα σπορ παρά μια επιστήμη. Στην πραγματικότητα οι περισσότεροι σπηλαιολόγοι απολαμβάνουν και τις δύο αυτές πλευρές της σπηλαιολογίας. Μπορούμε να πούμε λοιπόν ότι πρόκειται για ένα "επιστημονικό άθλημα"...
Σπηλαιογένεση
Τύποι σπηλαίων
Τύποι, αναζήτηση για σπήλαια, lava tubes,
Σπηλαιολογικά πεδία
Γεωλογικός χρόνος, γεωμορφολογία και η ανάπτυξή της, επιφανειακό κάρστ, παλαιοκάρστ, ψευδοκάρστ, κλίμακα του καρστ και γεωγραφική κατανομή του καρστ (άτλας, μεγαλύτερα και μακρύτερα σπήλαια)
Πετρώματα και σπήλαια
τύποι πετρωμάτων, ένας πρακτικός οδηγός για την ταξινόμηση πετρωμάτων, έδαφος και αποθέσεις, στρωματογραφία
Υδρογεωλογία και η σημασιά του υπόγειου νερού
Τύποι υπόγειου νερού, Ζώνη Vadose, Φρεατική ζώνη (υδροφόρος), aquifers, επαφή γλυκού με αλμυρό νερό, υδραυλική κίνηση του υπογείου νερού, μετρήσεις ροής,
Η χημεία του καρστικού νερού
Διάλυση των πετρωμάτων, ποσότητα του βράχου που απομακρύνεται,
Καρστικά σπήλαια και τα χαρακτηριστικά τους
οι 5 ζώνες του σπηλαίου, είσοδος, τύποι περασμάτων, τερματισμός περασμάτων - γαλαριών, αίθουσες, επίπεδα / σειρές, patterns, αποθέσεις, κατάρευση
Σπηλαιογένεση
καταγωγή των σπηλαίων,
Σπηλαιοθέματα
σταλαγμίτες,σταλακτίτες, ελικτίτες, γκουρ, βαθμός αναπτυξης σπηλαιοθεμάτων
Σπηλαιοκλίμα
σύνθεση του αέρα στα σπήλαια, θερμοκρασίες, κινήση αέρα, εξάτμιση και συμπύκνωση υδρατμών, weathering
Σπήλαια και χρόνος
Προσδιορισμός της ηλικίας ενός σπηλαίου, μελέτη παλαιοκλίματος,
Γεωλογία και σπήλαια
Γεωλογική χαρτογράφηση πεδίου,
Χαρτογράφηση και σπήλαια
Αποτύπωση τομών, γεωλογικών πληροφοριών, ροδογραμμα κατευθύνσεων κτλ.
Βιβλιογραφία
Σχετικοί συνδεσμοι
http://www.geocities.com/geologygr/index1.htm
http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9A%CE%B1%CF%84%CE%B7%CE%B3%CE%BF%CF%81%CE%AF%CE%B1:%CE%93%CE%B5%CF%89%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%AF%CE%B1